Neler Oluyor?

19 Nisan 2024 , Cuma
Ziya Gökalp Takip Et

Ziya Gökalp

23-03-1876 - 25-10-1924

  • 15
    Şiir
  • 0
    Takipçi
  • 0
    Yorum

     

        Ziya Gökalp, özellikle Milliyetçilik ve Türkçülük üzerine kaleme aldığı eserleri ile ünlenmiştir. Türk Milliyetçisi Ziya Gökalp 23 Mart 1876’da Diyarbakır Çermik’te doğdu. 25 Ekim 1924’te İstanbul’da yaşamını yitirdi. Asıl ismi Mehmet Ziya. Babası yerel bir gazetede çalışan memurdu. Eğitimine Diyarbakır’da başladı. Amcasından geleneksel İslam ilimlerini öğrendi.
18 yaşında intihara teşebbüs etti. Direkt yüreğine sıktığı kurşuna rağmen, kendisiyle ilgilenen doktorun çabaları sayesinde ölmedi. Bir yıl sonra hiç istememesine rağmen 1895'te İstanbul’a gitti. Baytar Mektebi'ne kaydını yaptırdı. Buradaki öğrenimi sırasında İbrahim Temo ve İshak Sükûti ile ilişki kurdu. Jön Türkler’den etkilendi. İttihat ve Terakki Cemiyeti’ne katıldı. Muhalif eylemleri nedeniyle 1898’de tutuklandı.

         Bir yıl cezaevinde kaldı. Serbest bırakıldıktan sonra 1900'de Diyarbakır’a sürgüne gönderildi. 1908'e kadar Diyarbakır'da küçük memuriyetler yaptı.
Diyarbakır'da bulunduğu dönemde bölgenin güvenliği için kurulan ve başında Kürt asıllı İbrahim Paşa'nın bulunduğu Hamidiye Alayları hırsızlık ve soygun olaylarına karışınca halkı örgütleyerek eyleme yöneltti. 3 gün boyunca Diyarbakır Telgrafhanesini işgal ederek buradan saraya İbrahim Paşa ve adamlarını cezalandırmaları için telgraflar çekmeye başladı.
Doğu ile Batı arasında ki kilit bağlantı noktalarından olan Diyarbakır Telgrafhanesinin işgali işin içine Batılı devletlerinde karışmasına neden oldu. Onlarında saraya yaptığı baskı neticesinde bölgeye bir araştırma heyeti gönderildi. Fakat bir süre için sinen İbrahim Paşa ve adamları daha sonra aynı kanunsuzluklara yeniden başlayınca Ziya Gökalp ve arkadaşlarının önderliğinde ki halk bu sefer 11 gün süre ile telgrafhaneyi yeniden işgal ettiler. Bu direnişin sonunda İbrahim Paşa ve adamları bölgeden uzaklaştırılmıştır. II. Meşrutiyetten sonra İttihat ve Terakki'nin Diyarbakır şubesini kurdu ve temsilcisi oldu. 'Peyman' gazetesini çıkardı.
         1909'da Selanik'te toplanan İttihat ve Terakki Kongresi'ne Diyarbakır delegesi olarak katıldı. Bir yıl sonra, örgütün Selanik’teki merkez yönetim kuruluna üye seçildi. 1910’da kurulmasında öncülük yaptığı İttihat Terakki İdadisi'nde sosyoloji dersleri verdi. Bir yandan da 'Genç Kalemler' dergisini çıkardı. 1912'de Ergani/Maden (Diyar-ı Bekir) mebusu olarak Meclis-i Mebusan'a seçildi, İstanbul'a taşındı. Türk Ocağı'nın kurucuları arasında yer aldı. Derneğin yayın organı 'Türk Yurdu' başta olmak üzere Halka Doğru, İslam Mecmuası, Milli Tetebbular Mecmuası, İktisadiyat Mecmuası, İçtimaiyat Mecmuası, Yeni Mecmua'da yazılar yazdı. Bir yandan da Darülfünun-u Osmani'de (İstanbul Üniversitesi) sosyoloji dersleri verdi. I. Dünya Savaşı'nda Osmanlı Devleti'nin yenilmesinden sonra tüm görevlerinden alındı.
          Ermeni soykırımı iddiaları ile ilgili işgal mahkemesi tarafından yargılandı. Mahkeme sürecinde soykırım iddialarını kesinlikle reddetmiş ve Mukatele (karşılıklı öldürme) tezini savunmuştur.1919'da İngilizler tarafından Malta Adası'na sürgüne gönderildi. Burada kaldığı dönemde ailesiyle yaptığı mektuplaşmalar daha sonra Malta Mektupları adıyla kitaplaştırılmıştır. Ve bu kitap Malta sürgünlerinin orada geçirdikleri hayat şartlarıyla ilgili elimizdeki yegane eserdir. 2 yıllık sürgün döneminden sonra Diyarbakır'a gitti, Küçük Mecmua'yı çıkardı.
1923'te Maarif Vekaleti Telif ve Tercüme Heyeti Başkanlığı'na atandı, Ankara'ya gitti. Aynı yıl İkinci Dönem Türkiye Büyük Millet meclisi'ne Atatürk tarafından Diyarbakır mebusu olarak seçildi. 1924'te kısa süren bir hastalığın ardından İstanbul'da öldü. II. Mahmut Türbesi haziresine gömüldü.


          Osmanlı Devleti'nin parçalanma sürecinde yeni bir ulusal kimlik arayışına girdi. Düşüncesinin temelinde, Türk toplumunun kendine özgü ahlaki ve kültürel değerleriyle, Batı'dan aldığı bazı değerleri kaynaştırarak bir senteze ulaşma çabası yatıyordu. 'Türkleşmek, İslamlaşmak, Muasırlaşmak' diye özetlediği bu yaklaşımın kültürel öğesi Türkçülük, ahlaki öğesi de İslamdı.
Uluslararası kültürün yapıcı öğesinin ulusal kültürler olduğunu savundu. Saray edebiyatının karşısına halk edebiyatını koydu. Batı'nın teknolojik ve bilimsel gelişmesini sağlayan pozitif bilim anlayışını benimsedi. Dini, toplumsal birliğin sağlanmasında yardımcı bir öğe olarak değerlendirdi. Toplumsal modeli, Emile Durkheim'in teorik temellerini kurduğu 'dayanışmacılık' temelinde şekillendi. Bireyi temel alan liberalizm ve kapitalist toplumun sınıf mücadelesiyle yıkılarak sınıfsız toplumun kurulmasını hedefleyen Marksizm'e karşı; sınıfsal ayrımları değil mesleki ayrımları gören, mesleki örgütleri temel toplum birimi olarak kabul eden, meslek örgütlerinin dayanışmasıyla toplumsal huzurun kurulabileceğini savunan solidarizmde karar kıldı.
Toplumsal ve siyasi görüşlerini anlattığı sayısız makale yazdı. 'Türkçülük' düşüncesini sistemleştirdi. Milli edebiyatın kurulması ve gelişmesinde önemli rol oynadı.Ziya Gökalp önce Türkiye Türkçülüğü sonrasında Oğuzculuk daha sonra ise Turancılık fikirlerinin destekçisidir.
Eserleri
Limni ve Malta Mektupları
Kızıl Elma (1914)
Türkleşmek, İslâmlaşmak, Muasırlaşmak (1929)
Yeni Hayat (1930)
Altın Işık (1927)
Türk Töresi (1923)
Doğru Yol (1923)
Türkçülüğün Esasları (1923) : Eserin ilk baskısı Osmanlı alfabesiyle yayınlanmıştır.
Türk Medeniyet Tarihi (1926, ölümünden sonra)
Kürt Aşiretleri Hakkında Sosyolojik Tetkikler (ölümünden sonra)
Altın Destan
Üç Cereyan
Hars ve Medeniyet
Kuğular
Felsefe Dersleri (2006)

Henüz yorum yapılmamış, ilk siz yorumlamak istermisiniz?
Yorum Yazabilmek İçin Lütfen Üye Girişi Yapınız.

Yeni Eklenen Şairler

sultan-abdulaziz

Sultan Abdülaziz

1 Şubat 1830 , Pazartesi

yildirim-beyazit

Yıldırım Beyazit

10 Mayıs 1354 , Cuma

iii-selim

III.SELİM

24 Aralık 1761 , Perşembe

ii-mahmut

II. Mahmut

20 Temmuz 1785 , Çarşamba

yavuz-sultan-seli-m

Yavuz Sultan Seli̇m

10 Kasım 1470 , Perşembe

hod-lu-noksani

Hod'lu Noksani

1 Ocak 1922 , Pazar

necati-bey

Necati Bey

30 Kasım -0001 , Pazartesi

behisti

Behiştî

30 Kasım -0001 , Pazartesi

ibrahim-nasrallah

İbrahim Nasrallah

30 Kasım -0001 , Pazartesi

ugur-isilak

Uğur Işılak

15 Kasım 1971 , Pazartesi

neset-ertas

Neşet Ertaş

1 Ocak 1938 , Cumartesi

necmetti-n-hali-l-onan

Necmetti̇n Hali̇l Onan

1 Ocak 1902 , Çarşamba

arif-ay

Arif Ay

30 Kasım -0001 , Pazartesi

cahit-koytak

Cahit Koytak

29 Ocak 1949 , Cumartesi

atilla-ilhan

Atilla ilhan

15 Haziran 1925 , Pazartesi

Yeni Eklenen Şiirler

Hayat/ M T

5 Mart 2024 , Salı - 17:07:42

Bizim Bakkal

2 Mart 2024 , Cumartesi - 20:51:39

İnanmeyom

29 Şubat 2024 , Perşembe - 00:05:49

Gurbet

27 Şubat 2024 , Salı - 22:56:31

Ne Taş Ne Toprak Kaldı

27 Şubat 2024 , Salı - 19:05:21

Böyle Değildi İ̇nsan

26 Şubat 2024 , Pazartesi - 21:46:23

1914…dilimde Hece

26 Şubat 2024 , Pazartesi - 19:52:57

Vefasız

25 Şubat 2024 , Pazar - 22:43:10

Bedir Gazvesi

25 Şubat 2024 , Pazar - 21:38:22

Unutursun

19 Şubat 2024 , Pazartesi - 14:55:36

Anadolu / Mt

19 Şubat 2024 , Pazartesi - 13:21:06

Hayvanlar Davacı Olmuş İnsandan

15 Şubat 2024 , Perşembe - 17:06:31

Hüzünlenirim

11 Şubat 2024 , Pazar - 18:19:00

Dert Etme Dünya

1 Şubat 2024 , Perşembe - 18:33:55

Nefes Arasıdır Koskoca Ömür

30 Ocak 2024 , Salı - 12:44:02

ANADOLU ŞAİRLERİ

Bilgilendirme

anadolusairleri.com,edebiyet içerikli şiir paylaşım sitesidir.Gönderilen şiirler veya üye olarak paylaşılan şiirler , yönetici onayından sonra yayınlanır.

Sayfalar

Baglantılar

ANADOLUYUZ.BİZ.TR

ŞİİR KALBİN AYNASIDIR

Kullanım Şartları Üyelik Sözleşmesi Çerez Politikası Gizlilik Sözleşmesi