Melih Cevdet Anday

13-04-1915 - 28-11-2002

  • 5
    Şiir
  • 0
    Takipçi
  • 0
    Yorum

Şair, tiyatro oyunu, roman, deneme, makale yazarı.


Lise arkadaşları Orhan Veli ve Oktay Rifat'la birlikte ortaya çıkardıkları Garip Akımı ile Türk şiirindeki yenilenmeyi başlatmıştır. Kolları Bağlı Odysseus ile kendine özgü felsefi şiir akımını başlatmış, Garip Akımı`ndan ayrılmıştır. UNESCO'nun Courrier dergisi, 1971 yılında onu Cervantes, Dante, Tolstoy, Unamuno, Seferis ve Kawabata düzeyinde bir edebiyat adamı olarak gördüğünü açıklamıştır.


İstanbul'da doğan Melih Cevdet Anday'ın çocukluğu Kadıköy Bahariye'de geçti. Ortaokula kadar İstanbul'da eğitim gördü. Liseyi ise Ankara'da, Gazi Lisesi'nde tamamladı. Lisede okuduğu sırada, Orhan Veli ve Oktay Rifat ile tanıştı.


Liseyi bitirdikten sonra bir süre Hukuk Fakültesi'ne devam etti. Daha sonra Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi'ne kaydoldu. Ancak Devlet Demiryolları'nda memur olarak çalıştığı için öğrenimine devam edemedi. Çalıştığı kuruluş tarafından sosyoloji öğrenimi görmek için Belçika'ya gönderildi.


Ukde isimli şiiri 1936'da Varlık Dergisi'nde yayımlandı. Bunun ardından şiirleri Ses, Yaprak, Yeditepe, Papirüs, Yeni Ufuklar, Yeni Dergi, Soyut, Ataç, Dönem, Yön gibi dergilerde yayınlandı. Orhan Veli ve Oktay Rifat ile birlikte 1941 yılında Garip isimli şiir kitabını çıkardı.


Hasan Âli Yücel'in tavsiyesi ile Milli Eğitim Bakanlığı Neşriyat Müdürlüğü'ne memur olarak atandı. 1946 seçimleriyle birlikte bakanlığın el değiştirmesi sonrasında önce yeniden askere alındı, sonra Konya'ya atandı. Ancak bu atama daha sonra geri alındı. Anday, bir süre sonra bu görevinden ayrılarak İstanbul'a döndü.


1953-1954 yılları arasında Akşam Gazetesi'nin edebiyat ve sanat sayfasını hazırladı. Fikirleri sebebiyle işten çıkarıldı. Doğan Kardeş Yayınları'na geçti ve çeviriler yaptı. Buradaki görevinden de aynı sebeple ayrılmak zorunda kaldı.


1958'den itibaren Tercüman, Büyük Gazete, Yeni Tanin ve İkdam'da kendi adıyla ve çeşitli takma adlarla denemeler ve makaleler yazdı, tefrika romanlar yayınladı. 1960'ta Nadir Nadi'nin desteğiyle Cumhuriyet'te köşe yazıları yazmaya başladı. Bu gazetedeki yazılarını 1997'ye kadar sürdürdü.


1956'da yayınladığı Yanyana isimli şiir kitabı, 142. maddeye aykırı olduğu gerekçesiyle 1964'te yasaklandı. Anday gerek şiir kitaplarıyla, gerekse daha sonraları yöneldiği roman ve tiyatro alanlarındaki yapıtlarıyla birçok ödül aldı.


Anday, İstanbul Belediye Konservatuarı Tiyatro Bölümü'nde diksiyon, özel bir tiyatro okulunda mitoloji dersleri verdi. 1964-1969 yılları arasında TRT'de yönetim kurulu üyeliği, 1979-1980 yıllarında da Paris'te eğitim müşavirliği görevlerinde bulundu.


Solunum ve böbrek yetmezliği tanısıyla Marmara Üniversitesi Koşuyolu Hastanesi'ne kaldırılan Melih Cevdet Anday, 28 Kasım 2002'de 87 yaşındayken vefat etti. Büyükada mezarlığında toprağa verildi.


Anday, eserlerinde kendi adı haricinde şu takma adları da kullanmıştır: Yaşar Tellidede, Niyaz Niyazoğlu, A. Mecdi Velet, M. C. A., H. Mecdi Velet, Yaşar Tellidere, Gani Girgin, Zater, Yaşar Tellioğlu.


Eserleri


Şiir

Garip (1941, Orhan Veli ve Oktay Rifat'la birlikte)

Rahatı Kaçan Ağaç (Ölmez Eserler, 1946)

Telgrafhane (Yeditepe, 1952)

Yanyana (Yeditepe, 1956)

Kolları Bağlı Odysseus (Yeditepe, 1962)

Göçebe Denizin Üstünde (Cem, 1970)

Teknenin Ölümü (Sander, 1975)

Sözcükler (İş Bankası, 1978, toplu şiirler)

Ölümsüzlük Ardında Gılgamış (Ada, 1981)

Tanıdık Dünya (Adam, 1984)

Güneşte (Adam, 1989)

Yağmurun Altında (Adam, 1995)


Şiir Çevirileri

Annabel Lee - Edgar Allan Poe

Atlının Türküsü - Federico Garcia Lorca

Ben de - Langston Hughes

Bir Zenci Kızın Türküsü - Langston Hughes

Çayhane - Ezra Pound

Gece. Şehir Uyumuş. - Aleksandr Blok

Hürriyet - Paul Éluard

Kanun - Wystan Hugh Auden

Pan Öldü - Ezra Pound

Şiir Sanatı - Paul Verlaine


Roman Çevirisi

Buz Sarayı (1973 - Tarjei Vesaas)

Ölü Canlar (1982 - Gogol)

Babalar ve Oğullar (1983 - Turgenyev)

Roman[değiştir kaynağı değiştir]

Zifaftan Önce (1957 - Murat Tek adıyla)

Yağmurlu Sokak (1959 - Murat Tek adıyla)

Dullar Çıkmazı (1962 - Murat Tek adıyla)

Bir Gecede Üç Erkek (Murat Tek adıyla)

Aylaklar (Remzi, 1965)

Gizli Emir (Bilgi, 1970)

İsa'nın Güncesi (Hürriyet, 1974)

Raziye (Altın, 1975)

Meryem Gibi (Simavi, 1991)

Birbirimizi Anlayamayız (Simavi, 1992)


Deneme

Doğu, Batı (Ataç, 1961)

İngiliz Edebiyatından Denemeler (Oluş,1964)

Konuşarak (Dönem, 1964)

Gelişen Komedya (Çan, 1965)

Sovyet Rusya (Gerçek, 1965)

Yeni Tanrılar (Çağdaş, 1974)

Sosyalist Bir Dünya (Çağdaş, 1975)

Dilimiz Üstüne Konuşmalar (TDK, 1975)

Maddecilik ve Ülkücülük (Sander, 1977)

Anadolu'da ve Sosyalist Ülkelerde (Çağdaş, 1977)

Yasak (Çağdaş, 1978)

Paris Yazıları (Adam, 1982)

Açıklığa Doğru (Adam, 1984)

Akan Zaman, Duran Zaman (Adam, 1984)

Sevişmenin Güdüklüğü ve Yüceliği (Çağdaş, 1990)

Yiten Söz (Adam, 1992)

Aldanma ki (Remzi, 1992)

Geleceği Yaşamak (Adam, 1994)

İmge Ormanları (Adam, 1994)


Şiir Üzerine Yazılar

Anlamın Anlamı

Çağlar Geçiyor

Şiir Üzerine

Şiirin Vazgeçilmez Üç Dönemi

Şiirin Anlamı

Uzun Şiir - Kısa Şiir

Yarın Düşüncesi


Tiyatro Oyunu

İçerdekiler (1965)

Mikadonun Çöpleri (1967)

Yarın Başka Koruda

Dikkat Köpek Var

Ölüler Konuşmak İster

Müfettişler (1972)

Ölümsüzler (1984)


Ödülleri

1970 TRT Roman Armağanı (Gizli Emir ile)

1973 TDK Çeviri Ödülü (Buz Sarayı ile)

1976 Yeditepe Şiir Armağanı (Teknenin Ölümü ile)

1978 Sedat Simavi Vakfı Edebiyat Ödülü (Sözcükler ile)

1981 İş Bankası Büyük Ödülü (Ölümsüzlük Ardında Gılgamış ile)

1984 Enka Sanat Ödülleri (Mansiyon - Ölümsüzler ile)

1991 TÜYAP Onur Ödülü

2000 Aydın Doğan Vakfı Şiir Ödülü

Henüz yorum yapılmamış, ilk siz yorumlamak istermisiniz?
Yorum Yazabilmek İçin Lütfen Üye Girişi Yapınız.

Yeni Eklenen Şairler

Bahti̇yar Vahapzade

16 Ağustos 1925 , Pazar


Enver Gökçe

1 Ocak 1920 , Perşembe


Sultan Abdülaziz

1 Şubat 1830 , Pazartesi


Yıldırım Beyazit

10 Mayıs 1354 , Cuma


III.SELİM

24 Aralık 1761 , Perşembe


II. Mahmut

20 Temmuz 1785 , Çarşamba


Yavuz Sultan Seli̇m

10 Kasım 1470 , Perşembe


Hod'lu Noksani

1 Ocak 1922 , Pazar


Necati Bey

30 Kasım -0001 , Pazartesi


Behiştî

30 Kasım -0001 , Pazartesi


İbrahim Nasrallah

30 Kasım -0001 , Pazartesi


Uğur Işılak

15 Kasım 1971 , Pazartesi


Neşet Ertaş

1 Ocak 1938 , Cumartesi


Necmetti̇n Hali̇l Onan

1 Ocak 1902 , Çarşamba


Arif Ay

30 Kasım -0001 , Pazartesi


Yeni Eklenen Şiirler

Iraktan Özendim Geldim

14 Kasım 2024 , Perşembe - 15:56:40


Bulgar/bolkar Dağı

14 Kasım 2024 , Perşembe - 15:50:01


Oyun

14 Kasım 2024 , Perşembe - 15:44:27


Yurdum Benim Şah Damarım

14 Kasım 2024 , Perşembe - 15:33:26


Beyitler-23

23 Ekim 2024 , Çarşamba - 21:36:43


Başbaşa

4 Ekim 2024 , Cuma - 19:15:42


Karşıdan Gelen Piyade

26 Ağustos 2024 , Pazartesi - 17:49:08


Sıcak Oba

21 Ağustos 2024 , Çarşamba - 19:27:32


Azerbaycan-türkiye

15 Temmuz 2024 , Pazartesi - 18:12:43


İbrahim

15 Temmuz 2024 , Pazartesi - 18:05:45


Bi̇r Mi̇lli̇ Kurtuluş Türküsü

15 Temmuz 2024 , Pazartesi - 17:52:27


93 Harbi

15 Temmuz 2024 , Pazartesi - 17:05:01


işaret

15 Temmuz 2024 , Pazartesi - 16:24:05


Bi̇lseydi̇m

15 Temmuz 2024 , Pazartesi - 16:10:08


Mescid İ̇̇ Aksa

15 Temmuz 2024 , Pazartesi - 16:01:06