Taşlıcalı Yahya

01-01-1488 - 01-01-1582

  • 4
    Şiir
  • 0
    Takipçi
  • 0
    Yorum


Osmanlı İmparatorluğu'nda özellikle Kanuni döneminde yaşamış divan edebiyatı şairidir, yaşadığı dönemde Fuzuli'den sonra gelen en büyük mesnevi şairi olarak tanınır.

Doğum tarihi tam olarak bilinmemektedir. 1488-1489 yıllarından birinde doğduğu iddia edilmektedir. Doğum yerinin Arnavutluk olduğu ve oranın önemli soylu ailelerinden biri olan 'Dukagin' sülalesine soyunun dayandığı sanılmaktadır. Küçük yaşta kendisi devşirme olarak Yeniçeri Ocağına asker olarak alınmış ve Osmanlı İmparatorluğu bünyesinde asker olarak yetiştirilmiştir.

Küçük yaşta alındığı Yeniçeri Ocağına bağlı Acemioğlanlar Ocağı'nda askerilik yeteneği yanında edebiyata yatkınlığı ve yazdığı şiirler farkedilmiş ve kendisine Kemal Paşazade’den, Kadri Efendi’den, Fenarizade Muhyiddin Çelebi'den dersler aldırtılmıştır.Onun bu yatkınlığı ve aldığı dersler önemli devlet adamları ile tanışmasını ve yardım görmesini yükselmesini sağlamıştır.

Yavuz Sultan Selim döneminde Mısır ve Çaldıran Seferleri ile Kanuni Sultan Süleyman dönemindeki pek çok savaşa da asker olarak katılmıştır.Gördüğü yardım, ilgi ve alaka bunun yanında askerlik alanındaki cesareti edindiği dostlar kadar kıskançlıklara ve düşman kazanmasına neden olmuştur.Örneğin şair Hayali ile takıştığı o dönemde bilinmektedir.Bununla birlikte Şehzade Mustafa'nın öldürülmesi neticesinde yazdığı Kanuni'ye ve onun yakınlarındaki kişilere karşı yazdığı mersiye, şehzadenin ölümünde rol oynadığı bilinen himaye gördüğü eski dostu sadrazam Damat Rüstem Paşa ile takışmasına yol açmıştır.Kendisinin bu yazdığı eser neticesi Damat Rüstem Paşa'nın emriyle yakalandığı ancak Kanuni'nin şiire olan düşkünlüğü ve oğlunun öldürülmesi nedeniyle yaşadığı vicdan azabı nedeniyle sultan tarafından affedilerek ceza verilmediği iddia edilmektedir.

Bununla birlikte yazdığı Şehzade Mustafa Mersiyesi'nin asker,yeniçeri ve halk arasında infiale neden olmasının Kanuni tarafından sadrazam Damat Rüstem Paşa'nın azledilme nedenlerinden biri olduğu ayrıca bu mersiyenin ardından şair Sami gibi pek çok divan şairinin Şehzade Mustafa'nın ölümü ile ilgili Kanuni ve yanındakileri eleştiri mahiyetinden mersiyeler yazdığı bilinmektedir.

Bununla birlikte bir süre sonra yerine gelen sadrazam Kara Ahmet Paşa'nın Kanuni tarafından öldürülmesi akabinde yeniden işbaşına gelen Rüstem Paşa şarin bütün malvarlığına el koymuş onu maaşlı olarak sürdürmüştür. Aşık Çelebi'ye sürgüne gönderildiği yer Bosna'da Zvornik Sancağı iken kimi yazarlar sürgün yerinin Macaristan'nın Tameşvar vilayeti olduğunu iddia etmektedirler.

Yine şairin sürgün edildiği bu bölgede sürekli mahiyette kalıp kalmadığı sonradan bu kararın kalkıp kalmadığıda bilinmemektedir. Bununla birlikte edebiyat faaliyetlerine devam ettiği ve Zigetvar seferi öncesi Kanuni'ye bir kaside sunduğu belirtilmektedir.Ölüm tarihi üzerinde de bir anlaşmazlık olsada çoğunluk tarihçi ve kaynak onun 1582 yılında vefat ettiğini belirtmektedir. Şairin mezarının yeride tartışmalıdır,bir kısım kaynaklar, mezarının Zvornik'te, kimileri de İstanbul'da olduğunu söylerse de, Bursalı Tahir ve yine Muhammed Hadzijahic de, Bosna Evliya Kataloğu'nda şairin Loznica'da öldüğünü söylemektedirler.

Eserleri


Gencine-i Raz
Kitab-ı Usul
Gülşen-i Envar
Yusuf u Züleyha
Şah u Geda
Şehzade Mustafa Mersiyesi


Henüz yorum yapılmamış, ilk siz yorumlamak istermisiniz?
Yorum Yazabilmek İçin Lütfen Üye Girişi Yapınız.

Yeni Eklenen Şairler

İ̇̇̇brahim Hakkı Hazretleri

18 Mayıs 1703 , Cuma


Pir Sultan Abdal

1 Ocak 1480 , Perşembe


Fethi Gemuhluoğlu

1 Ekim 1922 , Pazar


Osman Yüksel Serdengeçti

15 Mayıs 1917 , Salı


Mir Yakub Dulatoğlu

25 Kasım 1885 , Çarşamba


Ahmet Kuddusi Hz.

1 Ocak 1760 , Salı


Yaman Dede

30 Kasım -0001 , Pazartesi


Bilinmeyen Şairler

30 Kasım -0001 , Pazartesi


Yozgatlı Fenni̇

1 Ocak 1268 , Pazar


Yozgatlı Hüzni̇

1 Ocak 1879 , Çarşamba



Nuri Pakdil

1 Ocak 1934 , Pazartesi


Gufrani̇

30 Kasım 1863 , Pazartesi


Şah Hatayi̇

17 Şubat 1487 , Perşembe


Fatma Kalkan

30 Kasım -0001 , Pazartesi


Yeni Eklenen Şiirler

Vaslına Gel

25 Kasım 2023 , Cumartesi - 21:43:48


Su-i̇brahim Hakkı Hz.

25 Kasım 2023 , Cumartesi - 21:40:23


Sende

25 Kasım 2023 , Cumartesi - 21:38:49


Ey Dide Nedir Uyku

25 Kasım 2023 , Cumartesi - 21:37:23


Gönül Seni

25 Kasım 2023 , Cumartesi - 21:35:10


Ey Can-İbrahim Hakkı Hz.

25 Kasım 2023 , Cumartesi - 21:29:11


Ezeli Hak’tır Dadaş'ın Ebedi Hak Kalacak

25 Kasım 2023 , Cumartesi - 21:27:32


Neylerem

25 Kasım 2023 , Cumartesi - 21:24:43


Söz Tut

25 Kasım 2023 , Cumartesi - 21:23:31


Bitlis

25 Kasım 2023 , Cumartesi - 21:21:39


İlahi

25 Kasım 2023 , Cumartesi - 21:19:35


Arzum Benim

25 Kasım 2023 , Cumartesi - 21:16:47


Merhaba Ey Aşk-i Baki Merhaba

25 Kasım 2023 , Cumartesi - 21:13:45


Gecelerde

25 Kasım 2023 , Cumartesi - 21:10:05


Hakkı Gel Sırrını Eyleme Zahir

24 Kasım 2023 , Cuma - 23:06:44